7a. Voorbehouden medische handelingen

Waar gaat het over?

Ook kinderen die gezondheidszorg nodig hebben, moeten naar school kunnen gaan. Voor acute zorg is in elke school bedrijfshulpverlening aanwezig. Voor leerlingen die op regelmatige basis gezondheidszorg nodig hebben, moeten structurele afspraken worden gemaakt over wie deze zorg in de school verleent. Ouders zijn primair verantwoordelijk dat de gezondheidszorg wordt georganiseerd, omdat dit geen onderdeel is van het onderwijsproces. De school is verplicht om voor elke leerling die gezondheidszorg nodig heeft te onderzoeken hoe dit tijdens schooltijd het beste kan worden geregeld. Daarvoor moeten de school, de ouders, de leerling en/of de professionele zorgverlener samen afspraken maken. Voor gezondheidszorgverlening moet onderscheid worden gemaakt tussen:

  • Risicovolle medische handelingen die in de wet zijn geregeld: ‘voorbehouden handelingen’
  • Andere zorghandelingen: ‘niet-voorbehouden handelingen’ (zie 7b.)
  • Voorbehouden handelingen zijn risicovolle, medische handelingen die alleen bevoegde zorgverleners beroepsmatig mogen uitvoeren. In de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) staat welke risicovolle handelingen voorbehouden zijn. Daar staat ook wie ze zelfstandig of in opdracht mag uitvoeren.
  • Risicovolle niet-voorbehouden medische handelingen brengen bij de uitvoering van de handeling risico’s mee voor de jeugdige. Bijvoorbeeld het toedienen van sondevoeding; deze handeling is niet voorbehouden, maar er zijn wel risico’s. Het zijn handelingen die bij onbekwaam en onzorgvuldig handelen vrijwel zeker tot gezondheidsschade zullen leiden. Voor het uitvoeren van deze risicovolle handelingen is, net als bij voorbehouden handelingen, scholing en een bekwaamheidsverklaring verplicht. Andere voorbeelden zijn: het toedienen van insuline via een (reeds aangebrachte) insulinepomp, verwisselen van een stomazakje, meten van bloeddruk en het geven van medicijnen. Factsheet gezondheidszorg in onderwijstijd

Hoe doen we het in de Kop?

PO/VO: Tijdens een gesprek op school, meestal aan het begin van het jaar, wordt besproken welke soort zorghandeling er gevraagd wordt en wie deze mag verrichten. Het verrichten van voorbehouden handelingen gebeurt altijd door een deskundig zorgverlener die bevoegd en bekwaam is om dit uit te voeren. In geval van een noodsituatie is hierop een uitzondering en hoort iedereen te handelen naar beste weten en kunnen. In een noodsituatie mag iemand die niet zelfstandig bevoegd is wel een voorbehouden handeling uitvoeren. Bijvoorbeeld bij de voorbehouden handeling defibrilleren mag iemand die eerste hulp verleent (privé of beroepsmatig in een noodsituatie deze handeling uitvoeren.

SO/SBO/VSO: idem

Gemeente: Op het moment dat het medische handelingen betreffen is niet de gemeente maar de zorgverzekeraar verantwoordelijk. Ouders dienen daarover afspraken te maken met hun zorgverzekering.

Hoe te handelen volgens de wet?

Wie voorbehouden handelingen uitvoert, moet dat deskundig en zorgvuldig doen. Ook moet hij bekwaam zijn. Dat wil zeggen dat hij voldoende kennis en vaardigheid heeft om de handeling uit te voeren. Anders ontstaan onverantwoorde risico’s voor de gezondheid van de patiënt. Om deskundig te worden, volgen zorgverleners een opleiding. Is een beroep vastgelegd in de Wet BIG, dan staan in die wet ook de opleidingseisen en het deskundigheidsgebied voor dat beroep. Wie aan deze eisen voldoet, mag de wettelijk beschermde titel dragen die bij dat beroep hoort en daarmee de voorbehouden handelingen verrichten. De Wet BIG gaat ervan uit dat elke zorgverlener met een BIG-registratie zorgt dat hij alleen voorbehouden handelingen uitvoert als hij bekwaam is. Een zorgverlener is bekwaam als deze kennis heeft over de handeling, de technieken, het doel, de anatomie, de risico’s, voor- en nazorg en eventuele complicaties; vaardig is in het uitvoeren van de handeling en bijkomende activiteiten (bijvoorbeeld beslissen en informeren). Een zorgverlener die zelfstandig bevoegd is, mag de voorbehouden handeling zelf uitvoeren. Maar hij mag ook een andere zorgverlener opdracht geven om de handeling uit te voeren. Dit mag alleen als deze opdrachtnemer bekwaam is. Meer informatie over de wet en regelgeving kunt u hier nalezen.  Het stroomschema ‘zorg op school’ geeft toelichting over de zorg op school. Passend onderwijs en Zorg: Stroomschema Zorg op school

Voor meer informatie zie: https://ziezon.nl/