5b. Begeleiding bij ernstige taal- en spraakmoeilijkheden in onderwijs

Waar gaat het over?

Jeugdigen met ernstige taal- of spraakmoeilijkhedenhebben vaak problemen met spreken en het begrijpen van taal. Ook hebben ze vaak een beperkte(re) woordenschat, waardoor het moeilijk wordt om een opdracht van de leerkracht uit te voeren. De leerling kan daar erg onzeker van worden. Hij trekt zich terug of wordt juist agressief. Door deze taalproblemen kan de omgang met klasgenoten lastig worden. Soms weten ouders ook niet (meer) wat ze kunnen doen om hun kind te helpen. Over het algemeen zijn de communicatieproblemen groter dan de gedragsproblemen, omdat ze niet goed begrepen worden.

Hoe doen we het in de Kop?

In de kop van Noord Holland wordt vanuit de Burgemeester de Wildeschool (een school voor cluster 2 onderwijs) advies en consultatie geboden rond jeugdigen in het onderwijs. Voor het VO wordt consultatie/arrangementen aangeboden vanuit Viertaal, locatie Schagen. Leerlingen die slechthorend, doof of doofblind zijn, een taalontwikkelingsstoornis of een communicatief meervoudige beperking hebben, kunnen in aanmerking komen voor een onderwijsarrangement. Er zijn drie onderwijsarrangementen (binnen cluster 2): licht, medium en intensief. Het onderwijsarrangement bepaalt welke vorm onderwijs en begeleiding de jeugdige krijgt. Wat betekent licht, medium of intensief?

  • Licht onderwijsarrangement - Een licht arrangement is bedoeld voor leerlingen die naar het regulier onderwijs gaan en een lichte vorm van ondersteuning nodig hebben. De onderwijsbehoefte van deze leerling kenmerkt zich over het algemeen door:
    • het regulier curriculum
    • voor specifieke vakken aangepaste instructie of begeleiding
    • ondersteunende materialen
      Een beschikking voor een licht onderwijsarrangement wordt afgegeven voor maximaal 1 jaar, waarna het verlengd kan worden. Leerlingen met een licht of medium onderwijsarrangement, gaan naar een reguliere school met ambulante begeleiding of naar een mediumsetting.
  • Medium onderwijsarrangement - Een medium arrangement is bedoeld voor leerlingen die in het regulier onderwijs zitten en die op verschillende gebieden intensieve ondersteuning nodig hebben. De onderwijsbehoefte van deze leerling kenmerkt zich over het algemeen door:
    • op onderdelen aangepast curriculum
    • wekelijkse instructie/begeleiding (pre-teaching en re-teaching)
    • speciale lessen in kleine groepjes
    • speciale ondersteunende materialen
      Een beschikking voor een medium arrangement wordt afgegeven voor maximaal 2 jaar, waarna het verlengd kan worden. Leerlingen met een licht of medium onderwijsarrangement gaan naar een reguliere school met ambulante begeleiding of naar een mediumsetting.
  • Intensief onderwijsarrangement- Een intensief arrangement is bedoeld voor leerlingen die op basis van hun onderwijsbehoefte geplaatst zijn op een school voor (voortgezet) speciaal onderwijs van cluster 2.. Deze onderwijsbehoefte kenmerkt zich over het algemeen door:
    • aangepaste leerlijnen van Auris/stichting Viertaal
    • doorlopende behoefte van aangepaste instructie
    • een veilige omgeving van leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoefte
    • speciale ondersteunende materialen
      Een beschikking voor een intensief arrangement wordt afgegeven voor maximaal 4 jaar, waarna het verlengd kan worden. Leerlingen met een intensief onderwijsarrangement gaan naar een speciale school (cluster 2).

Hoe te handelen volgens de wet?

De instellingen voor cluster 2 onderwijs zijn verantwoordelijk voor de bepaling van de toelaatbaarheid, het onderwijs aan en de begeleiding van leerlingen met een auditieve en/of communicatieve beperking. De instellingen zijn verplicht een Commissie van Onderzoek in te stellen en hebben dit gedaan. De functie en taken van de Commissie van Onderzoek zijn wettelijk vastgelegd. De instellingen ontvangen een basisbekostiging voor de leerlingen binnen het speciaal onderwijs en daarnaast een gebudgetteerd ondersteuningsbudget.